Sadržaj
Hipotonus je poremećaj koji se manifestuje kao smanjen mišićni tonus. Može se javiti i kod odraslih i kod dece. Nekada je hipotonus prisutan odmah na rođenju, a nekad se simptomi ispoljavaju kasnije. Bebe rođena sa dijagnozom hipotonije zadržavaju dijagnozu ceo život iako se simptomi mogu značajno poboljšati.
Kada su u pitanju odrasli, hipotonija može biti posledica neke traumatske povrede, tumora na mozgu, moždanog udara ili određenih oboljenja kao što je Parkinsonova bolest.
Znaci hipotonusa su slični kod odraslih i dece i mogu se prepoznati kao nespretnost, poteškoće sa ustajanjem iz ležećeg ili sedećeg položaja, povećana fleksibilnost u laktovima i kolenima i slično. Lečenje podrazumeva lečenje osnovnog stanja odnosno bolesti, uz fizikalnu i radnu terapiju.
Suprotni poremećaj od hipotonusa je hipertonus koji predstavlja visok mišićni tonus. Ovo stanje podrazumeva ukočenost (stegnutost) mišića pri pomeranju ruku i nogu što otežava kretanje i koordinaciju pokreta.
Simptomi hipotonusa i uspostavljanje dijagnoze
Hipotonus dijagnoza se najčešće utvrđuje odmah po rođenju deteta ili tokom detinjstva. Beba rođena sa hipotonusom izgleda mlitavo na rođenju, obično joj ruke i noge vise opušteno niz telo, a glavu slabo ili nikako kontroliše.
Roditeljima nije lako da vide i staraju se o svojoj bebi sa hipotonusom mišića. Ona je poput “krpene lutke” i potrebna joj je posebna pažnja prilikom podizanja, presvlačenja i hranjenja. Vremenom, uz lečenje, beba može poboljšavati tonus mišića sve dok ne bude mogla sama da ih kontroliše.
Simptomi hipotonusa kod beba i dece mogu se prepoznati kao:
- loša ili nikakva kontrola glave,
- nemogućnost savijanja laktova i kolena,
- kašnjenje u razvoju grubih motoričkih veština (puzanje),
- kašnjenje u razvoju finih motoričkih veština (hvatanje),
- izrazita savitljivost (bez otpora).
Hipotonus simptomi koji se mogu uočiti kod beba i odraslih bez obzira na uzrast su:
- smanjenje mišićnog tonusa,
- smanjenje snage,
- loši refleksi,
- teškoće u govoru,
- smanjena izdržljivost
- poremećaji u držanju tela.
Hipotonus dijagnoza definitivno se utvrđuje nakon neurološkog pregleda i testiranja. Lekar procenjuje motoričke sposobnosti pacijenta, refleksnu funkciju, senzorne veštine (čula sluha, vida, dodira i mirisa), mentalni status i funkcionisanje nerava a zatim se rade dodatni testovi kao što je MR i CT skeniranje, elektromiografija i genetska ispitivanja.
Uzroci hipotonije i lečenje
Hipotonus mogu izazvati poremećaji nervnog i mišićnog sistema usled traume, osnovne bolesti ili genetskog faktora. Takođe, moguće je da se uzrok smanjenog mišićnog tonusa nikad ne utvrdi. Kada se rodi dete sa hipotonijom koja nije povezana sa nekim posebnim stanjem odnosno bolešću u pitanju je benigna urođena hipotonija.
Hipotonus kod beba se može javiti kao posledica prevremenog rođenja. U ovom slučaju, detetu može pomoći fizikalna terapija, jezičko-govorne vežbe i drugi vidovi tzv. radne terapije. Stanje se može značajno popraviti tako da dete popravi tonus mišića i ostane na pravom putu fizičkog rasta i razvoja.
S druge strane, neka deca sa benignom hipotonijom mogu imati manja zaostajanja u razvoju u odnosu na svoje vršnjake, uključujući i smetnje u učenju koje se mogu provlačiti kroz celo detinjstvo.
Hipotonus može biti uzrokovan bolestima i stanjima koja utiču na mozak, centralni nervni i mišićni sistem kao što su Cerebralna paraliza, oštećenja mozga usled nedostatka kiseonika prilikom rođenja i distrofija mišića. U ovakvim slučajevima, stanje je hronično i pacijenti zahtevaju doživotnu negu i lečenje.
Kada je u pitanju nasledni faktori, kao uzroci hipotonije mogu se navesti genetski faktori kao što su Daunov sindrom, spinalna mišićna distrofija, trizomija 13, Vilijamsov sindrom, Tej-Saksova bolest. Deca sa Daunovim si Vilijamsovim sindromom mogu imati velike koristi od fizikalne i radne terapije.
Postoji i hipotonija koju mogu izazvati određene infekcije ili uzrok dolazi iz spoljašnje sredine, kao što je kontakt sa određenim otrovima. U ovom slučaju, hipotonus mišića nestaje nakon oporavka.
